ترمز دولت یازدهم پیش پای تولید
همه دولت‌ها می‌خواهند بخش تولید پا بگیرید. بروید تمام سخنرانی‌ها را گوش دهید و می‌بینید از اول همه بر رفع بیکاری و تولید داخل و مصرف بهینه تاکید کردند. اما این تاکیدها اجرایی نشده است.به گزارش تارود به نقل از افکارنیوز، چندی پیش اکبر ترکان، مشاور ارشد رییس‌جمهور و دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری ایران در نشست تخصصی صنعت خودرو، در اظهاراتی مدعی شد که «ما به جز پخت آبگوشت بزباش و قورمه سبزی در هیچ تکنولوژی صنعتی نسبت به جهان برتری نداریم.» این جمله که ایران در هیچ صنعتی جز آبگوشت و قورمه سبزی برتری ندارد، در این مدت موجب اعتراض برخی فعالان اقتصادی شده است. وی پس از آن، در جلسه‌ای دیگر، در توضیح این ادعای خود گفت: «هجوم واردات بدون تعرفه آسیب جدی را وارد می‌کند و واردات بدون تعرفه آسیبی را به صنعتمان می‌زند که باید بخش مهمی از بازارمان را به بازارهای خارجی بدهیم که این اتفاق در گذشته افتاده است و در حالی که می‌توانستیم برخی از محصولات را خودمان تولید کنیم آن را وارد کردیم.
به اعتقاد وی، «شاید روزی بتوانیم تعرفه‌ها را برداریم، اما بدون برنامه‌ریزی برداشتن یکباره همه تعرفه‌ها موجب تخریب شده و ما در جایگاهی نیستیم که در تولیداتمان تکنولوژی جهانی بدون رقابت داشته باشیم.» اما در این میان، فعالان اقتصادی با ابراز گلایه نسبت به این ادعا، تاکید دارند: «همین افراد در دوره‌های مختلف مسوول بودند و باید به مسوولان وقت می‌گفتید با دنیا رابطه برقرار کنید و تکنولوژی را بهبود دهند. جالب این‌جاست که حالا خود این افراد گله‌گی می‌کنند؟! ما باید علت‌یابی کنیم و ببینیم به چه دلیل صنعت این‌طوری شده است!» در همین رابطه، گفت‌وگوی «افکارنیوز» با محمدحسین برخوردار، رییس مجمع عالی واردات را می‌خوانید:
* به تازگی اکبر ترکان، مشاور رییس‌جمهور عنوان کرده اگر قرار باشد تعرفه واردات برداشته شود، در هیچ صنعتی به جز آبگوشت بزباش و قرمه‌سبزی و در هیچ تکنولوژی، تولید رقابتی و برتر نخواهیم داشت. آیا واقعا چنین است و تا این حد بخش تولید ضعیف است که توان رقابت ندارد؟
وضعیت به این قوتی که می‌گویند، نیست. یک صنعت زمانی می‌تواند رشد کند که تجارت جهانی را به خود تخصیص دهد؛ وگرنه فقط برای تولید داخل که کاری نمی‌شود کرد. وقتی رابطه دنیا با ما به‌گونه‌ای است که متاسفانه سهمی از اقتصاد جهانی را به خودمان اختصاص ندادیم، پس بنابراین فقط برای داخل تولید می‌کنیم. وقتی هم برای مصارف داخل کشور تولید کردیم و همیشه هم محدودیت‌های تجاری با کشورهای خارجی داشتیم، صنعت چه می‌تواند بکند؟!
ضمن این‌که همین افراد در دوره‌های مختلف مسوول بودند و باید به مسوولان وقت می‌گفتید با دنیا رابطه برقرار کنید و تکنولوژی را بهبود دهند، اما این کار را نکردند. جالب این‌جاست که حالا خود این افراد گله‌گی می‌کنند؟! ما باید علت‌یابی کنیم و ببینیم به چه دلیل صنعت این‌طوری شده است!
* دلیل این موضوع از نظر شما چه بوده است؟
یکی این‌که صنایع را دولتی یا خصولتی کردیم و صنایع خصوصی نیستند. وقتی صنایع دولتی باشد، ردیف بودجه دارد و ردیف بودجه هم این‌گونه تامین می‌شود که از تولیدکنندگان بخش خصوصی مالیات می‌گیرند و به این گروه می‌دهند. حالا می‌خواهند کار کنند یا نکنند، برایشان مهم نیست! بنابراین در این صنایع هیچ‌گونه نوآوری‌ای صورت نمی‌گیرد.
از سوی دیگر، این‌که مدیر یک واحدهای صنعتی با یک رییس‌جمهور می‌آید و با رییس‌جمهور دیگر می‌رود، باعث می‌شود برای این مدیر نوآوری، تکنولوژی و صادرات مهم نباشد. بنابراین برای این‌که جلوی این معضل را بگیریم، باید سیاست‌های کلی اصل ۴۴ که مقام معظم رهبری دستور دادند، به معنای واقعی اجرایی شود و نیز رابطه دنیا با ما بهبود پیدا کند تا بتوانیم بخشی از مصرف جهانی را به خودمان اختصاص دهیم. آن زمان، بعضی از صنایع می‌تواند مصرف جهانی را به خود اختصاص می‌دهد و حتما پیشرفت می‌کنیم.
* به نظر شما آنچه که باعث شده با وجود قیمت تمام شده بالا، اما بخش تولید سر پا بماند، چیست؟
خودرو یکی از مواردی است که می‌توان مثال زد. خودرو دولتی است. حالا اگر به‌خاطر مسایل تحریم بخواهد وضعیت بهتری داشته باشد، به طور قطع باید نسبت به بهبود تکنولوژی اقدام کند. تمام کشورهایی که پیشرفت داشتند مثل کره، سنگاپور، هند و چین، تکنولوژی را از کشورهای دیگر گرفتند و راه افتادند. ما به‌تنهایی نمی‌توانیم کاری کنیم.
* در حال حاضر کالاهای تولیدی کشور به مواد اولیه وارداتی وابسته است. مثال بارز آن، بخش دام و طیور کشور و تولید گوشت است. پس می‌توانیم در این شرایط بگوییم که ما امکان تولید صرفا ایرانی نداریم؟
شما چین را در نظر بگیرید. این کشور ممکن است هزار میلیارد دلار وارد کند و ۱۱۰۰ میلیارد دلار صادر کند. این ۱۰۰ میلیارد دلار ارزش افزوده است. به طور معمول این‌گونه است که مواد اولیه وارد می‌شود، ارزش افزوده روی آن گذاشته می‌شود و صادر می‌شود. آن تراز تجاری مثبت، نشان‌دهنده کارایی آن کشور است. در مورد کالاهای اساسی موضوعی که می‌گویید، می‌شد یک فکرهایی کرد و این قدر وابسته نبود. می‌شد در مورد آب، فکرهای بهتری کرد و استفاده بهینه از آب باعث می‌شد که تولید داخل بیشتر شود و این مقدار واردات نداشته باشیم. اما متاسفانه بیشتر دولت‌های ما سیاسی هستند تا اقتصادی. مشکل این‌جاست.
* این بحث سیاسی بودن دولت‌ها چقدر به اقتصاد ما ضربه زده است؟
دولت‌ها باید حتما مشرف به مسایل اقتصادی باشند و در رأس آن، علاقه خاصی به مسایل اقتصادی وجود داشته باشد. همه دولت‌ها می‌خواهند بخش تولید پا بگیرید. بروید تمام سخنرانی‌ها را گوش دهید و می‌بینید از اول همه بر رفع بیکاری و تولید داخل و مصرف بهینه تاکید کردند. اما این تاکیدها اجرایی نشده است. زیرا ما باید بدانیم اقتصاد سرفصل خود را دارد و باید به آن بها دهند و در رأس امور قرار دهند؛ به خصوص برای کشوری که جوان زیاد دارد. از سوی دیگر، دولت‌ها خیلی بزرگ هستند. شما به هر بخشی می‌روید، یک ترمز در فعالیت‌ها ایجاد می‌کند.
* به نظر شما آیا دولت یازدهم به سمتی رفته که بخش تولید و سایر بخش‌های اقتصادی فعال شود؟
به نظر من، دولت یازدهم هم مثل سایر دولت‌ها گرفتار این مشکلی که عنوان کردم، خواهد شد. باز هم می‌بینید که سر هر میز دولتی، یک ترمزکننده‌ای وجود دارد و این باعث می‌شود که دولت هم با تمام کوششی که دارد، متاسفانه به اهداف خود با این حجم دولت نرسد. از سوی دیگر، دولت با وجود حقوق و مزایایی که پرداخت می‌کند، درآمدهایی را که کسب می‌کند، باید بابت حقوق و دستمزد کارکنان پرداخت کند، بنابراین نمی‌تواند به کارهای زیربنایی کشور برسد.
