چه کسی رئیس مجلس دهم می ­شود؟

خاصیت فضای سیاسی کشور در چند سال گذشته اینگونه بوده است که روز پس از انتخابات ریاست جمهوری، کلید انتخابات مجلس بعدی زده شود و روز پس از انتخابات مجلس، برنامه­ریزی­ های گروه ­ها و اشخاص برای انتخابات ریاست جمهوری بعدی آغاز ­شود.

به گزارش تارود به نقل از باشگاه خبرنگاران خبری ها، جریان اصولگرایی که در دو دوره مجالس گذشته به پیروزی رسیده است و در مجلس فعلی اکثریت بسیار قاطعی را در اختیار دارد برای حفظ اقتدار خود در مجلس تلاش می­کند و سعی دارد با استفاده از تمام توان خود جایگاه فعلی­اش در مجلس را نگه دارد. در طرف دیگر، بین گروه­ های اصلاح­طلب و اعتدال­گرا اختلافات زیادی به وجود آمده است؛ اعتدال­گراها به خاطر رسیدن به قدرت، توانایی بیشتری برای سازماندهی هوادارانشان در انتخابات مجلس دارند و سعی دارند که با کسب تعدادی از کرسی ­های مجلس و حداقل تشکیل یک اقلیت قوی در مجلس از شرّ بعضی از اصولگراهای مخالف دولت راحت شوند! اصلاح­طلبان نیز خودشان اذعان دارند که توانایی ارائه لیست مستقل در انتخابات را ندارند و امیدوارند که با کمک ظرفیت­ ها و امکانات دولت بتوانند چند کرسی مجلس را در اختیار بگیرند. این آرایش سیاسی توسط عده­ای از بزرگان و تأثیرگذاران هر جریان اداره می­شود و هر یک از گروه­ ها سعی دارند با یک سرلیست –که احتمالا گزینه ریاست مجلس توسط آنان است- در انتخابات شرکت کنند. در این مطلب به مهم­ترین افرادی که احتمال بالایی برای ریاست مجلسی آنان در مجلس دهم متصور است اشاره و شانس هر یک را برای رسیدن به این پست مهم سیاسی بررسی می­کنیم.

۱- احمدی نژاد، کم ­شانس ترین

به نظر می­رسد برخی از حامیان دولت گذشته علاقه دارند که احمدی نژاد در انتخابات مجلس دهم شرکت کند و حتی برخی تصور می­کنند که او می­تواند ریاست مجلس را نیز بر عهده بگیرد. این تحلیل بسیار بعید و دور از ذهن به نظر می­رسد، زیرا احمدی نژاد به لحاظ شخصیتی فردی نیست که بتواند در کنار سایر نمایندگان مجلس بنشیند و با آنها بر سر مسائل ریز و درشت بحث کند و شخصیت او کاملاً اجرایی، مدیریتی و تاحدی
مشورت­ ناپذیر است. همچنین، به نظر می­سد که در بین گروه ­های فعال فعلی سیاسی کشور، هیچکدام احمدی نژاد را قبول ندارند و با اقداماتی که احمدی نژاد در دولت دوم خود انجام داد هم از جانب اصولگرایان طرد شد و هم نتوانست حمایتی را از جانب اصلاح­طلبان به دست آورد.

۲- عارف، جدی ­ترین

از همان روزی که معلوم شد عارف در این دولت نه معاون اول می­شود و نه وزیر و پس از روزی که عارف پیشنهاد هاشمی برای پذیرفتن ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع را هم رد کرد، همه چیز مسلّم شد که قصد او شرکت در انتخابات مجلس دهم است، اما چند نکته اساسی درباره ورود عارف به انتخابات مجلس دهم وجود دارد. نکته اول اینکه به نظر می­­رسد که عارف در انتخابات ریاست جمهوری از خاتمی و هاشمی به خاطر حمایتشان از روحانی دل­ گیر شد و پس از انتخابات گلایه ­هایی را نسبت به کمیته هفت نفره اصلاح­طلبان و خاتمی مطرح کرد. این قرائن نشان می­دهد که در انتخابات مجلس دهم نیز رابطه عارف با هاشمی و خاتمی خوب نخواهد بود. هاشمی و خاتمی بیشتر به دنبال سرلیستی و ریاست مجلس ناطق نوری هستند تا عارف. نکته دوم اینکه عارف با نپذیرفتن هیچ سمتی در دولت و برخی گلایه ­ها از دولت روحانی، رابطه خوبی با دولت فعلی ندارد و حتی در مصاحبه­ ای اعلام کرد که با وزیر اقتصاد که قبلا عضو ستاد وی بوده شش ماه است که هیچ ملاقاتی نداشته است. عارف در این باره گفته است: «یکی از وزرا عضو ستاد ما بودند منتها در مدت زمانی که ایشان وزیر شدند من تنها یک ملاقات در شهریور ماه در دفترم با ایشان داشتم و دیگر هم هیچ ارتباطی- نه تلفنی و نه حضوری- با ایشان نداشتم. مطرح شده است که ایشان دیدگاه ­های ما را در دولت طرح می­کند. باید بگویم چنین نیست و نباید هم باشد. وزیر باید دیدگاه خودش را مطرح کند، زیرا در قبال دولت و رئیس جمهور متعهد است نه هیچ کس دیگر. من از شهریورماه تاکنون با ایشان ملاقاتی نداشتم.»[۱]

این اختلافات نیز نشان می­دهد که دولت با عارف رابطه نزدیکی ندارد و به دنبال گزینه­های دیگری برای ریاست مجلس است؛ گزینه ­ای که سال ­ها در کنار روحانی در مجلس حضور داشته است. نکته سوم اینکه بیشتر گروه­ های اصلاح­ طلب و حامی دولت نیز طی ماه ­های گذشته نسبت به اعلام حضور عارف برای انتخابات مجلس دهم واکنش نشان داده­ اند و سعی کرده ­اند که گزینه ­های جایگزین دیگری، مثل ناطق نوری، را مطرح کنند و یا به عارف پیشنهاد دهند که به جای تهران از یزد کاندیدا شود که همۀ این تلاش ­ها و پیشنهادها نشان­ دهنده عدم توافق گروه­ های اصلاح­ طلب بر روی سرلیستی و ریاست مجلس عارف است.

۳- ناطق نوری، مبهم ­ترین

پس از انتخابات مجلس ششم تا کنون نام ناطق نوری در اغلب انتخابات­های جمهوری اسلامی به عنوان یک فرد اثرگذار مطرح بوده است. او در سال­های آخر دولت خاتمی در کنار برخی از بزرگان اصولگرا شورای هماهنگی نیروهای انقلاب را تشکیل داد و از این طریق توانست در انتخابات مجلس هفتم، شورای شهر دوم و ریاست جمهوری نهم نقش مهمی را ایفا کند. در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نیز یکی از مؤثرترین حامیان روحانی بود که در شکل ­دهی به ائتلاف­ ها و اختلاف ­های پشت پرده انتخابات نقش بسیار مهمی داشت، اما در رابطه با حضور ناطق در انتخابات مجلس دهم چند نکته مهم به نظر دیدبان وجود دارد:

الف: گروه­های مختلف اصلاح­طلب و اصولگرا سعی دارند با دعوت از ناطق نوری و با استفاده از نام و اعتبار وی در انتخابات شرکت کنند. دعوت از ناطق تاکنون از سوی افرادی مثل کرباسچی، سعید حجاریان و محمدرضا خاتمی صورت گرفته است و اصولگرایان سنتی نیز سعی دارند در این زمینه از توان ناطق نوری استفاده کنند. این امر نشان از محبوبیت ناطق در بین برخی از اعضای دو جناح اصلی کشور دارد.

ب: ناطق نوری تمامی دعوت ­هایی که از او برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری بود را رد کرد و در این انتخابات شرکت نکرد. او در بسیاری موارد تأکید کرده است که من با خودم عهد کرده­ام که کارهای سیاسی را به جوانان واگذار کنم و یا در مهر ماه ۱۳۸۳ اعلام کرده بود: «من در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا نیستم و انشاءالله تا روز قیامت هم برای هیچ انتخاباتی نامزد نخواهم شد.»[۲] اما به نظر می­رسد که وی در حال حاضر مشغول رصد جریانات و اتفاقات مختلف در کشور است تا بتواند تحلیل درستی از وضع کشور برای حضور در انتخابات مجلس دهم به دست آورد. به نظر می­رسد، با توجه به اتهاماتی که احمدی نژاد در سال۸۸ نسبت به خود ناطق و خانواده­اش در مناظره با موسوی مطرح کرد، ناطق نوری هنوز نسبت به این اتهامات نتوانسته محاسبه دقیقی داشته باشد و از اینکه در انتخابات مجلس آینده مورد استقبال قرار نگیرد نگران است، البته قدرت یافتن دولت روحانی و حمایت همه­­جانبۀ این دولت از ناطق نوری برای شرکت در مجلس باعث شده است که ناطق نوری امیدهایی برای پیروزی در انتخابات مجلس آینده داشته باشد.

ج: روحانی در مجالس چهارم و پنجم نائب رئیس ناطق بوده است و تجربه هشت سال کار مداوم با وی را در کارنامه خود دارد. در انتخابات ریاست جمهوری نیز ناطق تلاش­های زیادی برای پیروزی روحانی انجام داد. بنابراین، می­توان حدس زد که روحانی بیشترین تلاش را برای متقاعد کردن ناطق برای شرکت در انتخابات مجلس خواهد کرد و از این طریق سعی خواهد کرد مخالفان دولت را در مجلس تحت تأثیر قرار دهد.

۴- حداد عادل، فرهنگی ­ترین

حداد عادل از نماینده­ های باسابقه مجلس است که از دوره ششم تاکنون در مجلس حضور داشته و در دوره­های هفتم، هشتم و نهم بیشترین رأی مردم تهران را در انتخابات کسب کرده است. او که تجربه ریاست مجلس هفتم را در کارنامه خود دارد، در دو دوره گذشته رقیب اصلی لاریجانی برای ریاست مجلس بوده است که در هر دو دوره نتوانسته است اکثریت مجلس را با خود همراه کند. او در مجلس نهم ریاست یکی از دو فراکسیون اصلی را در اختیار دارد. این فراکسیون با عضویت بیش از ۱۰۰ نماینده یکی از فراکسیون ­های قوی در طی مجالس مختلف پس از انقلاب بوده است. در مجلس دهم نیز در صورتی پیروزی طیف ­های اصولگرایان تحول­ خواه و جبهه پایداری شانس حداد برای ریاست مجلس بالا می­رود، اما در صورت پیروزی اصولگرایان سنتی و حامیان دولت، حداد همچنان باید مثل دو مجلس گذشته به فکر یک فراکسیون قوی در مجلس باشد.

۵- لاریجانی، پرشانس ­ترین

لاریجانی در مجلس هشتم و نهم نشان داد که یکی از مناسب ­ترین افراد برای ریاست مجلس شورای اسلامی است. او در این دو دوره تجربه کار با دو رئیس جمهور مختلف را در کارنامه خود دارد. در دوره احمدی نژاد اختلاف­هایی بین دولت و مجلس وجود داشت، اما لاریجانی در بسیاری از این موارد توانست شأن و جایگاه مجلس حفظ کند و مجلسی قوی و مستقل را در اذهان مردم و سیاستمداران داخلی و خارجی به نمایش بگذارد. او در مجلس هشتم و نهم با رأی بالای نمایندگان به ریاست مجلس انتخاب شد و در دوره دهم نیز از مهم ­ترین گزینه­ های ریاست مجلس است. به گزارش دیدبان یکی از مهم­ ترین نقاط قوت لاریجانی در دو مجلس گذشته داشتن یک حامی مهم و باتجربه در مجلس، به نام محمدرضا باهنر، است. باهنر که در هر دو مجلس گذشته سمت نائب رئیسی را بر عهده داشته نقش زیادی در جذب نمایندگان مستقل به نفع لاریجانی داشته است. نکته دیگری که درباره لاریجانی وجود دارد این است که او رابطه نسبتاً خوبی با روحانی از گذشته دارد و سال ­ها در کنار او در شورای عالی امنیت ملی حضور داشته است. بر این اساس، در صورتی که دولت نتواند گزینه حداکثری خود؛ یعنی ناطق نوری، را راضی به شرکت در انتخابات کند، بهترین گزینه­اش حمایت از لاریجانی در انتخابات مجلس دهم است.

نتیجه ­گیری

ریاست مجلس یکی از مهم­ترین پست­ها در جمهوری اسلامی است که همۀ گروه ­های سیاسی برای رسیدن به آن تلاش می­کنند. فضای سیاسی فعلی کشور به­گونه­ ایست که نمی­توان پیش­بینی کرد که چه گروهی در انتخابات مجلس دهم پیروز می­شود، اما می­توان شاخص ­ترین افراد هر گروه را برای ریاست مجلس در نظر گرفت. دیدبان معتقد است در بین این افراد به نظر می­رسد شانس لاریجانی برای رسیدن به کرسی ریاست مجلس از دیگران بیشتر است، زیرا در صورت پیروزی اصولگرایان او شانس بالایی برای ریاست دارد و حتی در صورتی که اصلاح ­طلبان و حامیان دولت نیز بتوانند آرای قابل­توجهی کسب کنند باز لاریجانی به عنوان یک گزینه معتدل و میانه­رو در بین اصولگرایان و دیگر گروه­های سیاسی مطرح است و می­تواند ریاست یک مجلس ائتلافی را از آن خود کند. در کنار لاریجانی می­توان شانس ناطق را نیز بالا دانست. او در صورت حضور در انتخابات می­تواند رأی حامیان دولت، طیف­های از اصلاح­طلبان و اصولگرایان سنتی را از آن خود کند و به ریاست مجلس تکیه بزند. نکته پایانی نیز اینکه در کنار افرادی که نامی از آنها برده شد می­توان افراد دیگری را نیز کرد که شانس کمتری برای ریاست مجلس دارند، اما با توجه به فرصتی که تا انتخابات مجلس مانده و تحولاتی که در این مدت ممکن است به وقوع بپیوندد شانس این افراد نیز ممکن است برای ریاست مجلس زیاد شود؛ افرادی مثل علی اکبر ولایتی، محسن رضایی و سعید جلیلی.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا