محرم دماوند هرسال عمیق تر از گذشته می شود

مردم ولایتمدار شهرستان دماوند هر ساله در ایام محرم با برگزاری برنامه های ویژه و داشتن آداب و سنت های دیرینه خود، اوج ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان به تصویر می کشند وعمق این کهکشان عشق و ایمان هرسال بیش از سالهای گذشته درنمودار محرم دماوند نقش می بندد.

محرم دراین دیار نیز همچون سایر نقاط، فروردین جانهاست و بهار ایمان های سست شده و طراوت اندیشه های مرده، افسرده و خوابیده و شکوفایی غنچه های بسته بیداری، آگاهی، ایثار و فداکاری است چراکه :

محرم، وجدان همیشه بیدار تاریخ و گلوی هماره فریادگر زمان است.

محرم، ماه پاسداری از حرمت انسان، حریم ایمان و حصار قرآن است.

به محرم که می رسی عاشورا را به یاد می آوری و حسین(ع) را، عباس(ع) را، اکبر(ع) را، اصغر(ع) را، قاسم(ع) را و … زینب(س) را.

به محرم که می رسی عطش را به یاد می آوری و رشادت را و شجاعت را و حمیت را و ولایت مداری را و ایثار را و شهادت را و … اسارت و تبلیغ اسلام واقعی و اوج دلدادگی به خداوند متعال را.

به خود ببال که عاشق و شیفته حسینی و عشق به حسین(ع) خیمه همیشه افراشته در جان توست؛ خیمه ای به وسعت همه هستی، خیمه ای به بلندای همه آسمان ها و کهکشان ها، با خوانی گسترده از عطش که تشنگی بشریت را پایان خواهد داد.

چند روزی است که قدم به هر کوی و برزن که می گذاری، پارچه های سیاه عزای امام حسین (ع) بر دیوارها نقش بسته اند زیرا تداعی گر بزرگ مردی است که برای مبارزه با ظلم در مقابل فوج دشمنان ایستاد و نام خود را بر صحیفه تاریخ تا ابد ماندگار کرد.

محرم که می شود شهرها و ساکنانشان با تمام توان و عشق خود به پیشواز عزاداری حسینی می روند که آرزوی همه ایرانی ها زیارت مزارش است.

نزدیک محرم که می شود، هیاتی ها در هر محله، از جوانان و نوجوانان گرفته تا میانسالان دست به دست هم می دهند که بار دیگر هیاتی که هر ساله هزاران نفر در ازای حضور در آن به حاجات دلشان می رسند را برپا کنند.

شهر دماوند یکی از کهن شهرهای استان تهران است که سابقه دیرینه ای در برگزاری سنت های قدیمی و آداب و رسوم مذهبی دارد.

در این شهر چهار محله قدیمی به نام های ‘فرامه’، ‘چالکا’، ‘قاضی’ و ‘درویش’ وجود دارد که هر محله آن دارای یک حسینیه است. با گذشت زمان محلات دیگری نیز به این چهار محله افزوده شد که هر کدام آداب و رسوم خاصی در مراسم عزاداری دارند.

دسته های عزاداری، علامت کشی های هیات های مذهبی، روضه خوانی و مدیحه سرایی، شام غریبان امام حسین(ع)، همایش شیرخوارگان حسینی، اطعام یک ماه مردم عزادار شهر در هر حسینیه، برگزاری برنامه های باشکوه در روز تاسوعا و عاشورای امام حسین(ع) و غیره هر کدام گویای سابقه دیرینه عزاداری مردم در این شهر است.

حرکت دسته های عزاداری در این چهار محله هر کدام ترتیبی دارد و می توان گفت که تا شب عاشورا عزاداری ها به طور عمده در داخل حسینیه ها انجام و از شب عاشورا است که حرکت دسته ها به طور رسمی آغاز می شود.

در این شهر مرسوم است که شب عاشورا دسته محله ‘درویش’ که از جمله محله های شمالی شهر است، به راه می افتد و به ترتیب محله ها ‘قاضی’، ‘فرامه’ و ‘چالکا’ را دور می زند و به تکیه خود باز می گردد. در مقابل، در روز عاشورا دسته محله ‘درویش’ در محل خود ثابت می ماند و از سه دسته دیگر محلات استقبال می کند.

در این مراسم باشکوه که با حضور مردم و اهالی محلات از پیر تا کودک برگزار می شود، ابتدا محله چالکا با آداب و رسوم خاص خود به محله فرامه، بعد از آن به محله قاضی و بعد به محله درویش می رود و سپس به محله خود باز می گردد. بعد از آن نیز محله فرامه و بعد محله قاضی تمامی محلات را دور می زند.

یکی از شهروندان دماوندی درباره این نوع آداب عزاداری می گوید: اطلاعات دقیقی از زمان ترتیب این نوع عزاداری وجود ندارد، اما می گویند مدت ها قبل بزرگان این چهار محل با توافق تصمیم به این کار گرفته اند.

‘مجتبی حیدری’ ادامه داد: آنچه در دسته های عزاداری محلات شهر دماوند بسیار مورد توجه است و می توان به عنوان یک ارزش قلمداد کرد، این است که در جلوی دسته هر محله، معمولا بزرگترها و معتمدان محل حرکت می کنند و با فاصله ای از آنان گروه های دیگر مثل سینه زن ها، زنجیر زن ها، دسته عرب ها و حاملان علامت یا نخل و علم و … حضور دارند.

دسته ای که وظیفه استقبال از محله میهمان را به عهده دارند، بخش های مختلف دسته خود مثل زنجیرزن ها، سینه زن ها و … را از مسافتی مانده به حسینیه در دو طرف کوچه مستقر می کنند و با نوحه هایی مثل ‘ای ذاکرین شهدا، خوش آمدین در این عزا’ˈ از دسته محله مقابل استقبال می کنند.

دسته میهمان نیز بعد از ورود به حسینیه میزبان، وارد مجلس می شود و بعد از پذیرایی و تجدید قوایی مختصر، به راه می افتد. همچنین به هنگام توقف دسته ها در هر محل معمولا اسامی متوفیان سال گذشته آن محل خوانده می شود که در برخی محلات این کار را همیشه افراد مشخصی انجام می دهند.

این مراسم ها تنها گوشه ای از عزاداری در شهر دماوند محسوب می شود که امروز در بین دیگر شهرستان های استان تهران و یا حتی کشور بی نظیر و یا کم نظیر است.

از قدیم در بین بزرگان شهر دماوند رسم بوده که در هر مکان مذهبی که متشکل از حسینیه ها و مساجد است، درخت چنار کاشته شود.

امروز اگر به مکان های مذهبی شهر سری بزنیم، می بینیم که این درخت ها از عمرشان شاید بیش از 200 سال می گذرد و هنوز نیز این ارزش در بین مردم شهر حفظ شده است.

شهروندان دماوندی معتقد هستند که درخت چنار مظهر مقاومت، ایستادگی و بزرگی است و کاشت این درخت تنومند در مکان های مذهبی بویژه حسینیه ها با هدف ارسال پیام ایثار و از خودگذشتگی کاشته شده، که این خود از پیام عاشورا کمتر نیست.

در میان مراسم های عزای سید و سالار شهیدان، آنچه در بین تمام این آداب و رسوم بیش از همه به چشم می خورد، کودکان سیاهپوشی هستند که پیشانی بند بسته با طبل و زنجیرهای کوچکشان چه عاشقانه در دسته ها به عزاداری می پردازند.

جوانان شهر از دوران کودکی درس ایثار و فداکاری حسین بن علی(ع) را می آموزند و واقعه کربلا را به یاد می سپارند.

در دماوند علم ها نیز خود حکایتی دارند. در بین تمام علم های شهر علم معروف حسینیه محله درویش بیش از همه خود نمایی می کند. این علم که نماد دست حضرت ابوالفضل العباس (ع) است، در بین مردم شهر دارای قداست خاصی است.

مسوول هیات امنای محله درویش درباره اهمیت این علم می گوید: این علم دارای آیات قرآن و برگرفته از اسما متبرکه بوده و به واسطه این آیات و اسما است که به مرتبه شفابخشی رسیده و بیماران بسیاری را شفا داده است.

اما در بین تمام این قداست ها، چیزی که امروز این آداب و رسوم را بی نظیر و یا کم نظیر کرده است، ایمان و اعتقاد راستین مردم شهر به حماسه بزرگ و عظیم کربلا و واقعه عاشورا است. این اعتقاد در بین مردم شهر چنان رسوخ یافته که در تمام این سال ها و قرن ها از وقوع این حادثه نه تنها کاسته نشده، بلکه سال به سال بر ارزش آن می افزوده می شود.

رییس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان دماوند در گفت وگو با ایرنا ماه محرم را ماه حزن و اندوه آل الله خواند و افزود: واقعه جانسوز کربلا و قیام امام حسین (ع) دانشگاهی است که بشریت در طول تاریخ از آن درس گرفته است.

حجت الاسلام والمسلمین ‘میثم کریمانی’ واقعه کربلا را واقعه ای منحصر به فرد در طول تاریخ برشمرد که مشابهی برای آن وجود ندارد.

وی افزود: رمز ماندگاری این حادثه عظیم، جامعیت آن است که منشا دگرگونی و تحول جامعه و پیروان خود را فراهم می کند.

وی درباره برپایی محافل عزاداری امام حسین (ع) و نیز توجه به شور و شعور حسینی اظهار کرد: در عزاداری سید و سالار شهیدان علاوه بر عزاداری، حضور در دسته ها، مدیحه سرایی، اشک ریختن و اطعام دادن، شعور حسینی نیز بسیار اهمیت دارد و لازم است مردم را با اهداف سیدالشهدا(ع) بیشتر آشنا و آنان را در مسیر زندگی درست هدایت و راهنمایی کنیم.

کریمانی با بیان اینکه در شهرستان دماوند برپایی مراسم و مجالس امام حسین(ع) با شور و شعور خاصی برگزار می شود، افزود: مردم دماوند از روز نخست ماه محرم تا پایان ماه و حتی در ایام ماه صفر نیز با برگزاری برنامه های ویژه و نیز اطعام عزاداران این امام همام که به وسیله خیرین برگزار می شود، این ایام را به سوگ می نشینند.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/س