طرح‌های آبخیزداری در اطراف شهر کیلان با روش مهندسی صورت نگرفت/ اصول غیرمهندسی اجرا شده عامل ایجاد کم آبی در منطقه است
اجرای طرح‌های آبخیزداری که برای کشور خشکی چون ایران از موارد حیاتی و اثر گذار می‌باشد، در بسیاری از مناطق کشور از جمله در اطراف شهر کیلان واقع در شهرستان دماوند از شکل اجرایی درستی برخوردار نیست.
به گزارش پایگاه خبری تارود دماوند، دکتر سلمان ولایتی، مدرس گروه مهندسی آب دانشگاه تهران و متخصص پالئو پالینو لوژی دوران سوم کشور در نشریه هفته‌نامه ره آورد شماره 567 نوشت:
تجمع سیلاب در پشت بندهای آبخیزداری علاوه بر تثبیت رسوب می‌بایست در سیکل هیدرولوژی قرار گیرد و آب در پشت بندها تبخیر نگردد؛ طرح‌های اجرا شده در حوزه آبخیزداری منابع طبیعی و جهاد کشاورزی متأسفانه به علت عدم دقت کافی در بسیاری از موارد موجبات هدر روی آب و تبخیر را فراهم آورده است.
بندهای خاکی احداث شده در اطراف شهر کیلان با سرریزهای سنگی یا بتنی صرفاً قابلیت تثبیت رسوب دارند و آب سیلابی انباشته شده پشت آنان تبخیر می‌گردد؛ از نقطه نظر زمین‌شناسی سازندهایی که این طرح‌ها بر روی آنها صورت گرفته است قادر به انتقال آب از زیر به حوزه آبریز و قنوات و چاه‌های احداث شده در پایین دست نمی‌باشند، چرا که این سازندها شامل هزار دره، توف های سبز کرج، فجن و شمشک بوده و تمامی آنها غیر قابل نفوذ می‌باشند. بدین ترتیب آب سیلاب‌های مهار شده در پشت بندها راهی به جز تبخیر ندارد؛ در چنین مواقعی به عکس آنچه که در اطراف شهر کیلان انجام شد؛ می‌بایست صرفاً از گابیون گذاری استفاده شود؛ یعنی بندهایی که علاوه بر تثبیت رسوبات سیلاب در پشت خود بتواند اجازه دهد تا آب تقریباً عاری از رسوبات با مواد معلق اندک از لابلای چینه‌ها و سنگ‌های گابیون به خارج راه پیدا نماید؛ در چنین حالتی سیلاب نه تنها مخرب نبوده بلکه مفید هم واقع خواهد شد.
روش‌های آبخیزداری که در اطراف شهر کیلان انجام شد، علاوه بر ایجاد کم آبی در سفره آبرفتی منطقه و کاهش سطح ایستایی آب علاوه بر منجر به خشک شدن حوزه آبی، تبخیر شدید آب در بندها را نیز موجب می‌گردد.
هزینه احداث بندهای خاکی با سرریزهای بتنی و یا سنگی قطعاً از بندهای گابیونی کمتر است اما باید در نظر گرفت که اینگونه بندها اصلی‌ترین ماده حیات یعنی آب را تبخیر می‌نمایند؛ مشابه آنچه که در اطراف شهر کیلان به عنوان طرح آبخیزداری انجام شد در اطراف روستاهای حصاربن، سیمین دشت، گرم آبسرد و حوزه سقز دره نیز صورت گرفت و تمامی بندهای خاکی با سرریز بتنی در این مناطق بر روی سازند هزار دره که یک سازند متراکم و غیر قابل نفوذ می‌باشد، احداث گردید؛ لذا همان سرنوشتی را به همراه خواهند داشت که در اطراف کیلان به وجود آمده است.
در خاتمه امیدوارم مسئولین و مهندس طرح‌های آبخیزداری به این نکات اساسی توجه لازم را مبذول فرمایند تا در ادامه و طرح‌های آتی چنین مشکلات واضحی اتفاق نیافتد، انشاءا… .
انتهای پیام/
