اجرای طرح ساماندهی سردهانه‌ها، انتقال آب تارود و احیای سد وادان در دماوند
برای جلوگیری از هدر رفت آب اجرای 3 طرح ساماندهی سردهانه‌ها، انتقال آب تارود و احیای سد وادان در شهرستان دماوند مطرح شد.
به گزارش تارود، دماوند شهرستانی است که وقتی نام آن به گوش می‌رسد، آب و هوای خوب با زمین‌های سبز، باغ‌های حاصل‌خیز و چشم‌اندازهای بدیع را به یاد می‌آوریم؛ سالیان سال است که شهرستان دماوند به عنوان یکی از خوش آب و هواترین مناطق استان تهران و پایتخت به نام «نگین سرسبز البرز» شناخته می‌شود.
اما چند سالی است که این سرزمین سبز، همگام با سایر نقاط کشور با بحران آب مواجه است؛ کاهش نزولات آسمانی و میزان هدررفت آب چه در بخش آشامیدنی و چه در بخش زراعی باعث شده تا جای‌جای شهرستان دماوند با مشکلات کم‌آبی مواجه شود.
البته مسئولان امر در چند سال اخیر چندین طرح برای مدیریت آب‌های موجود و مصرف بهینه آب پیش‌بینی کرده‌اند و کارهای کارشناسی زیادی پیرامون آن صورت گرفته است، اما هنوز یک برنامه جامع که بتواند آب‌های موجود را مدیریت کند و پیش‌بینی‌های لازم را برای بحران‌های پیش‌روی تدوین کند، عملی نشده است.
گاهی طرح سد وادان مطرح می‌شود که به لحاظ کمبود آب و نبود توجیه اقتصادی به مرحله اجرا نمی‌رسد و گاهی انتقال آب از سرشاخه‌های تارود به گوش می‌رسد که همواره این طرح تاکنون با تنش‌های اجتماعی رو‌به‌رو بوده است.
سال 94 که در آغازین روزهای آن به سر می‌بریم، مسئولان شهرستان دماوند و استان تهران را بر آن داشته است که به منظور استفاده بهینه از آب‌های موجود و مدیریت منابع آبی طرح‌های دیگری را پیش‌بینی کنند تا این شهرستان را از بحران کم‌آبی نجات دهند.
*جلوگیری از هدررفت آب با اجرای طرح ساماندهی سردهانه‌های تارود
به همین منظور، نشستی با حضور نماینده مردم شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه در مجلس، فرماندار شهرستان دماوند، مسئولان آب منطقه‌ای تهران، رؤسای ادارات جهاد کشاورزی و امور منابع آب شهرستان دماوند در فرمانداری این شهرستان با رویکرد پیش‌بینی طرح‌های جایگزین در مدیریت منابع آب تشکیل شد.
طی این نشست، طرح‌های بهینه شده انتقال آب به دشت هومند آبسرد، احیای سد وادان با توجیه گردشگری و همچنین ساماندهی سردهانه‌های آب کشاورزی در حوزه رودخانه تارود مورد بررسی قرار گرفت.
رئیس اداره امور منابع آب شهرستان دماوند در این نشست اظهار داشت: طرح ساماندهی آب‌های سطحی در این شهرستان از سال 90 با کمک دفتر آب منطقه‌ای تهران تهیه شده و به موجب آن سردهانه‌های انهار به خصوص در رودخانه تارود مورد کارشناسی قرار گرفته است.
سیدحمیدرضا حسینی ادامه داد: این طرح که در میان‌مدت می‌تواند جلوی هدررفت آب‌های جاری در شهرستان دماوند را بگیرد، از اهمیت فراوانی برخوردار است.
وی با بیان اینکه مقدمات این طرح فراهم و مطالعات به صورت میدانی انجام شده است، افزود: در این زمینه، میزان زمین‌های زیر شرب و نوع کشتی که قرار است در آن صورت گیرد با کمک اداره جهاد کشاورزی شهرستان دماوند مشخص شده است.
رئیس اداره امور منابع آب شهرستان دماوند تصریح کرد: این موضوع باید به عنوان یک طرح با مشارکت ادارات امور آب، جهاد کشاورزی و شهرداری دماوند تهیه و به منظور تأمین اعتبار لازم به کارگروه برنامه‌ریزی شهرستان دماوند ارسال شود.
*مشارکت مجریان طرح حبله‌رود در اجرای طرح ساماندهی سردهانه‌های تارود
همان‌گونه که در سخنان رئیس اداره امور منابع آب دماوند به آن اشاره شد، مدیریت سربندهای موجود در رودخانه تارود می‌تواند در کاهش میزان هدررفت آب و همچنین توزیع ناعادلانه آب موجود به مردم منطقه جهت آبیاری زمین‌های کشاورزی‌شان کمک کند.
از سوی دیگر، مجریان پروژه بزرگ آبخیزداری حبله‌رود نیز که چند سالی است این طرح با کمک یونسکو در بخش‌هایی از شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه و همچنین استان سمنان در حال اجراست، می‌خواهند به کمک مسئولان شهرستانی بیایند.
مجریان این طرح با توجیه اینکه در پروژه حبله‌رود سه محور اساسی تولید، مصرف آب و اشتغال‌زایی وجود دارد، به دنبال این هستند تا در این خصوص مشارکت کنند و از ادارات امور آب و جهاد کشاورزی خواسته‌اند که مشخصات هر سربند را با جزئیات طرح و میزان بودجه به آنها ارائه دهند تا در قالب طرح حبله‌رود به اجرا رسانند.
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان دماوند احداث سردهانه برای توزیع بهتر و نوسازی کانال‌های آب به منظور جلوگیری از هدررفت آب کشاورزی را بسیار برای مدیریت آب ضروری دانست.
محمد ترکیان افزود: با توجه به مشکلات کم‌آبی منطقه دماوند این طرح می‌تواند در میان‌مدت بسیاری از مشکلات را کاهش دهد و به سطح زیرکشت این منطقه و آبیاری باغاتی که به علت مشکلات کم‌آبی در معرض نابودی قرار دارند، کمک شایانی کند.
* اختصاص 5 میلیون مترمکعب آب به دماوند
در ادامه مدیر دفتر طرح‌های توسعه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای تهران تعداد کل سردهانه‌های حوزه حبله‌رود شمالی در استان تهران را 276 مورد برشمرد و تصریح کرد: از این تعداد، 26 مورد در شهرستان دماوند واقع است که ضمن شناسایی جزئیات آن، حتی سطح زیرکشت این سردهانه‌ها بر مبنای کارهای بعدی و همچنین طرح‌های مطالعاتی آن نیز پیش‌بینی شده است.
خلیل اردشیرتنها، هدف از اجرای این طرح را حفاظت از منابع آب و استفاده بهینه در قالب افزایش راندمان آب‌گیری، توزیع و استفاده بهینه از مقدار آب موجود قلمداد کرد.
البته مدیر دفتر طرح‌های توسعه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای تهران در نشست یاد شده از اجرای طرح انتقال آب تارود به دشت هومند آبسرد و یافتن راه حل‌هایی مبنی بر احیای مجدد سد وادان نیز خبر داد.
اردشیر با اعلام این خبر بیان کرد: در حوزه تارود دماوند مطالعات انتقال آب از گذشته وجود داشت و حتی در مراحلی به اجرای طرح نیز انجامید که به دلیل مخالفت مردمی و ایجاد تنش‌های اجتماعی طرح انتقال آب از سرشاخه‌های تارود به دشت هومند منتفی شد.
مدیر دفتر طرح‌های توسعه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای تهران ادامه داد: در رویکرد جدید این طرح، احداث بند انحرافی در مطالعات جدید به پایین‌دست رودخانه تارود در منطقه ولیران منتقل شده تا دغدغه اهالی دماوند برطرف شود.
اردشیرتنها اضافه کرد: طی بازدید‌های انجام شده، نقطه اجرای این طرح مورد تأیید قرار گرفته است و در صورت موافقت مسئولان شهرستان دماوند، طرح انتقال آب از سرشاخه‌های تارود به دشت هومند با تصویب در کارگروه برنامه‌ریزی این شهرستان اجرا خواهد شد.
وی با اشاره به اختصاص 5 میلیون مترمکعب آب از سوی وزارت نیرو به شهرستان دماوند گفت: در صورتی که طرح انتقال آب به دشت هومند آبسرد در فصول غیرزراعی یعنی از آبان تا فروردین‌ماه انجام شود، نیمی از این میزان در چاه‌های پیش‌بینی شده، ذخیره می‌شود.
مدیر دفتر طرح‌های توسعه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای تهران ادامه داد: برای نیم دیگر آن، اگر بتوانیم با توجیه طرح اقتصادی در زمینه گردشگری سرمایه‌گذاران را به سمت احیای سد وادان و طرح‌های گردشگری این منطقه هدایت کنیم، می‌توانیم این میزان آب را در شهرستان دماوند نگه داریم و از آب موجود به بهترین شیوه استفاده کنیم.
*تأکید بر حفظ 5 میلیون مترمکعب آب اختصاص داده شده وزارت نیرو در دماوند
نماینده مردم شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه در مجلس نیز گفت: با عملکرد خوب می‌توانیم از هدررفت آب در شهرستان دماوند جلوگیری و از آن به‌عنوان یک سرمایه الهی در جهت توسعه این شهرستان استفاده کنیم.
حمیدرضا مشهدی‌عباسی پیرامون موضوع انتقال آب از سرشاخه‌های رودخانه تارود به دشت هومند آبسرد خاطرنشان کرد: پیرو بحث‌های مکرری که راجع به این موضوع مطرح بود، این طرح در گذشته منتفی اعلام شد؛ اما می‌خواهیم با طرح دیگری که دغدغه اهالی را برطرف می‌کند، آن را به مرحله اجرا برسانیم.
وی با تأکید بر اینکه حفظ پنج میلیون مترمکعب آب اختصاص داده شده توسط وزارت نیرو برای شهرستان دماوند در اولویت کاری است، اظهار داشت: به همین لحاظ مطالعه جدید طرح انتقال آب از سرشاخه‌های تارود به منطقه ولیران و انتقال آب به صورت روباز انجام شد و این طرح توسط شرکت آب منطقه‌ای تهران مورد موافقت کارشناسی شده قرار گرفت.
*لزوم تهیه طرح جامع برنامه‌های ارائه شده با توجیه اقتصادی
فرماندار شهرستان دماوند نیز ضمن موافقت اولیه با طرح‌های ارائه شده توسط کارشناسان، هم‌زمانی احداث سد وادان با توجیه گردشگری و انتقال آب از تارود به دشت هومند آبسرد را از جمله دغدغه‌های خود دانست.
ناصر محمودی‌فرد تأکید کرد: شرکت آب منطقه‌ای تهران باید این دو موضوع را در قالب یک طرح جامع با توجیه اقتصادی و میزان اعتبار لازم به فرمانداری شهرستان دماوند جهت ارائه طرح در کارگروه برنامه‌ریزی این شهرستان تهیه و تدوین کند.
وی همچنین با حمایت از طرح ساماندهی سربندها و کانال‌های آب کشاورزی در حوزه رودخانه تارود خاطرنشان کرد: این طرح می‌تواند در یک بازه زمانی مشخص میزان هدررفت آب را کاهش داده و به مدیریت منابع آبی شهرستان دماوند کمک کند.
فرماندار شهرستان دماوند ادامه داد: این آمادگی را داریم تا این طرح در قالب یک پروژه چند وجهی که با کمک امور آب، جهاد کشاورزی و شهرداری دماوند انجام خواهد شد، در کارگروه برنامه‌ریزی مطرح کرده و بودجه لازم را به این امر اختصاص دهیم.
*آیا طرح‌های ارائه شده دچار سرنوشت سد وادان می‌شود؟
موضوعاتی که در نشست بررسی مشکلات سربندهای آب تارود و خط انتقال آب این رودخانه به دشت هومند مطرح شد، می‌تواند افق جدیدی را به منظور مدیریت مناطق آبی در شهرستان دماوند ایجاد کند و همچنین این طرح‌ها با توجه به افت چشم‌گیر نزولات آسمانی در چند ساله اخیر، امری بدیهی به نظر می‌رسد.
اما باید این را نیز مورد توجه قرار داد که طرح‌های ارائه شده به صورت مقطعی و با کاربردهای خاص زمانی ارائه نشده باشد تا در آینده مشکلاتی که امروز همچون درباره سد وادان وجود دارد، پیش نیاید.
در صورت تصویب و اجرای طرح‌هایی که به آن اشاره شد، دو سئوال در ذهن‌ها به وجود می‌آید؛ نخست اینکه با مدیریت و بهینه‌سازی سربندها و انهار آب کشاورزی، آیا برای مصرف آب صرفه‌جویی شده فکری صورت خواهد گرفت.
دوم اینکه در مورد احیای سد وادان با توجیه گردشگری، آبی که به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود و مبالغی از آن دریافت خواهد شد، غیر از توجیه باقی ماندن 2.5 میلیون مترمکعب آب اختصاصی وزارت نیرو برای شهرستان دماوند، آیا آبی به کشاورزان پایین‌دست سد که سال‌هاست در انتظار احداث آن بوده‌اند، اختصاص خواهد یافت.
به هر تقدیر، امیدواریم در سال همدلی و همزبانی دولت و ملت گام‌هایی که جهت رشد و توسعه شهرستان دماوند با همت مسئولان برداشته می‌شود، برای مردم در کوتاه‌ترین زمان ممکن مفید واقع شود.
منبع: فارس
انتهای پیام/ش
